Schiedam

De gemeenteraad behandelde onlangs het initiatief voorstel van SP, PvdA en GroenLinks betreffende de milieucoaches. Dit is een project dat zijn nut in Rotterdam al bewezen heeft. Milieucoaches zijn betrekkelijk makkelijk op te leiden en kunnen in hun eigenbuurt mensen informeren over het besparen van energie. Het is dus goed voor het milieu en goed voor ieder zijn/haar portemonee.

Doel project Milieucoaches

Met behulp van de inzet van tot milieucoach opgeleide vrijwilligers, Schiedamse burgers informeren en stimuleren om kosten- en milieubewuster om te gaan met energie en zodoende belangrijke besparingen op de eigen energierekening te kunnen realiseren.

Beschrijving van het initiatief

Het project 'Milieucoaches' richt zich op het opleiden van Schiedammers die bereid zijn om - op vrijwillige basis - in de eigen wijk voorlichting te geven over energie- en waterbesparing, afval en duurzaamheid. De burgers krijgen uitleg over eenvoudig zelf te nemen maatregelen om zuinig om te gaan met energie in huis waardoor een besparing op energiekosten mogelijk is.

Oorsprong van het project

De start van het project was het wijkinitiatief "opZuinig!" in de Tarwewijk, een van de krachtwijken in Rotterdam. In die wijk zijn 10 vrouwen door het RMC (Rotterdams Milieucentrum) opgeleid tot milieucoaches en in de wijk ingezet om de uitgangspunten van "opZuinig!" onder de aandacht van hun mede buurtbewoners te brengen. De milieucoaches maken daarbij gebruik van een koffertje (E.KOffer genoemd) vol demonstratiemiddelen zoals ledlampjes, waterbesparende douchekoppen, radiatorfolie, standbykillers en isolatiematerialen. Ook delen ze een speciale opZuinig!-meetlat uit waarop je precies kunt zien wat besparing oplevert aan euro's maar ook de vermindering van de CO2 (koolstofdioxide) in de lucht. De voorlichtingen of gesprekken starten altijd met een leuke quiz over energie- en waterbesparing.

De gesprekken - in de vorm van huiskamer- of portiekgesprekken - gingen over vormen van water en energiebesparing en wat dat in je portemonnee kon schelen. Binnen 2 maanden bleken 200 mensen wonend
in de Tarwewijk geïnteresseerd in dergelijke besparingen en namen deel aan "opZuinig!" in de Tarwewijk. Want wat bleek? Als de buurvrouw informatie gaf over energiebesparing, dan werd dit eerder geaccepteerd
dan wanneer een deskundige dit vertelde.

De basisopzet in Rotterdam

In een cursus van 3 lessen plus een excursie worden geïnteresseerde wijkbewoners opgeleid tot milieucoach en zijn daarna z.g.n. ambassadeurs of pleitbezorgers in hun buurt.

De Milieucoaches krijgen na afronding van hun cursus een certificaat uitgereikt. Dit geschiedt meestal door een bestuurder van de (deel)gemeente. Ervaring leert dat ongeveer 50% van de gecertificeerden daarna
actief worden in hun wijk.

De cursussen zijn zoals reeds aangegeven georganiseerd door het RMC. De docenten worden ingehuurd bij diverse (opleidings-)organisaties. Het is belangrijk dat deze met de doelgroep kunnen omgaan.
Vooral vrouwen blijken belangstelling te hebben. De ervaring leert dat deelnemers een afspiegeling van de wijkbevolking (kunnen) zijn: autochtoon en allochtoon doen mee. Het project Milieucoaches weet ook
mensen te bereiken die niet actief zijn binnen de traditionele bewonersclubs, buurthuizen etc.

Een neveneffect was dat mensen gezamenlijk in overleg gingen met de woningbouwvereniging over de vervanging van hun oude ketel voor een hoog rendement ketel, initiatieven namen voor een meer zuinige verlichting in de gezamenlijke verkeersruimte etc. Daarnaast was de beperking op het eigen energieverbruik winst voor de eigen portemonnee. "Het levert wat op" is nu de werktitel in de Tarwewijk. Deelnemers zijn trots dat ze nu geld terug krijgen bij de afrekening met bijv. Eneco in plaats van te moeten bijbetalen.

In Rotterdam loopt het project inmiddels in de deelgemeenten Delfshaven, Noord, IJsselmonde en Charlois en het zijn over het algemeen bewoners die tot milieucoach worden opgeleid.

Door het RMC is geld aangevraagd bij het ministerie VROM. Het ministerie heeft financiële steun toegezegd onder voorwaarde dat de (deel)gemeente er ook aan zou betalen. Daar zijn in Rotterdam de nodige
afspraken over gemaakt. Om u een indruk te geven van de kosten, de Rotterdamse deelgemeente Feijenoord heeft € 10.000 beschikbaar gesteld voor het project opZuinig! In dit project zijn bewoners van de wijken Feijenoord, Bloemhof, Hillesluis en Afrikaanderwijk (in totaal ca. 40.000 inwoners) opgeleid tot milieucoach. Daarnaast heeft het RMC ook voorlichtingsbijeenkomsten in buurthuizen en voorlichtingsacties op straat gehouden.

De gemeente Utrecht haakt nu ook aan. Het RMC gaat daar ook aan de slag met een vergelijkbaar project.

Initiatiefvoorstel werkgroep PvdA, SP en GroenLinks

Het RMC is bereid ook in Schiedam een gelijksoortig experiment te starten. De kosten lijken te overzien en ontwikkelkosten hoeven niet gemaakt te worden.

De werkgroep van de PvdA, SP en GroenLinks zou graag zien dat de gemeente Schiedam een vergelijkbaar initiatief zoals boven omschreven in het kader van het Milieu beleidsplan 2009-2012 initieert en/of faciliteert
(via bijv. het wijkoverleg, bewonersorganisaties, buurthuis, buurtnetwerk, straatteams).

De werkgroep stelt voor het college het verzoek voor te leggen om het project "milieucoaches/op-Zuinig!" op haar toepasbaarheid in Schiedam te onderzoeken en dit na gebleken geschiktheid vervolgens in samenspraak met de wijkprocesmanagers aan enkele wijken als experiment voor te leggen. Uitgangspunt moet zijn dat het experiment door de gemeente in een of twee wijken dient te worden gefaciliteerd onder de
voorwaarde dat bewoners een dergelijk experiment zelf willen vormgeven en invullen, bij voorkeur met ondersteuning vanuit een professionele organisatie (zoals het RMC).

Het hele experiment kan ook goed worden ingezet in het kader van:
-de armoedebestrijding, minder kosten maken levert geld op in de eigen portemonnee;
-versterken milieubewustheid en duurzaamheid;
-versterken van sociale cohesie en buurtbetrokkenheid.

Voorgesteld wordt om het volgende besluit te nemen:

a. het Rotterdamse project "milieucoaches/opZuinig!" op haar toepasbaarheid in Schiedam te onderzoeken en bij gebleken geschiktheid in samenspraak met de afdeling wijkontwikkeling (de wijkprocesmanagers)
aan de wijken, via de wijkoverleggen en andere relevante organisaties, bijvoorbeeld de straatteams, als experiment voor te leggen;

b. de uitkomsten van het onderzoek en het overleg met de wijken, beide genoemd onder a. zodra mogelijk aan de raad mede te delen. Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Schiedam in zijn openbare vergadering van

Namens de werkgroep,

Ed Gloudi, Coby de la Rie
Theo Wijmans, Hennie Hagen,
Joke de Haan.